Het Weens Koopverdrag in de franchisepraktijk

Het Weens Koopverdrag in de franchisepraktijk

24 april 2023, door Asmara Kalter

Sommige overeenkomsten bevatten een (rechtskeuze)bepaling waarin is opgenomen: “Alleen Nederlands recht is van toepassing op deze overeenkomst. De toepasselijkheid van het Weens Koopverdrag op de overeenkomst wordt uitdrukkelijk uitgesloten”. Of vertaald naar het Engels: “Only Dutch law applies to this agreement. The applicability of the Vienna Sales Convention (CISG) is explicitly excluded”. Ook in franchiseovereenkomsten of koopovereenkomsten komt zo’n bepaling soms terug. Maar wat is het Weens Koopverdrag nu eigenlijk? En in hoeverre moeten franchisegevers en -nemers daar nu rekening mee houden?

Toepasselijkheid WKV

Het Weens Koopverdrag, ook wel het WKV, is een internationaal verdrag tussen (momenteel) 95 landen. Dit zijn de zogeheten WKV-lidstaten. Voor Nederland is het WKV in 1992 in werking getreden. Het geeft uniforme koopregels wanneer twee of meer commerciële partijen een internationale koopovereenkomst voor roerende zaken sluiten. Het verdrag is automatisch van toepassing op zo’n internationale koopovereenkomst als (i) de betrokken commerciële partijen uit verschillende WKV-lidstaat komen of (ii) het recht van een WKV-lidstaat op de overeenkomst van toepassing is volgens internationaal privaatrecht. Partijen kunnen tegelijkertijd aan de werking van het WKV ontkomen door de toepasselijkheid daarvan in hun overeenkomst uit te sluiten.

Gevolgen WKV

Het WKV verschilt op diverse punten van Nederlands recht en dat heeft zo zijn voor- en nadelen. Zo is het WKV meer verkopersvriendelijk en stuurt het aan op instandhouding van de koopovereenkomst. Wordt een gebrekkig product door de verkoper geleverd, dan heeft de koper onder het WKV in beginsel recht op schadevergoeding, terwijl je onder Nederlands recht als koper ook recht op vervanging of herstel zou kunnen hebben. Ook is het onder het WKV lastiger om verplichtingen op te schorten of de overeenkomst te beëindigen dan onder het Nederlands recht. Een ander verschil is de klachttermijn: onder het WKV lijkt een koper sneller over het gekochte product te moeten klagen dan onder het Nederlands recht.

WKV bij franchise

Een Nederlandse franchisegever of -nemer die huishoudartikelen verkoopt en daarvoor producten rechtstreeks inkoopt bij een Duitse leverancier, kan met het WKV te maken krijgen. Op de koopovereenkomst die de Nederlandse partij met de Duitse leverancier sluit, is het WKV namelijk in beginsel van toepassing. Dit is alleen anders als zij de toepasselijkheid van het WKV hebben uitgesloten.

Maar hoe zit het dan met internationale franchiseovereenkomsten op grond waarvan bijvoorbeeld een Nederlandse franchisenemer zijn huishoudartikelen kan of moet inkopen bij zijn Duitse franchisegever? Uit een rechtspraakoverzicht van het WKV (ook wel: Digest of Case Law UN CISG) volgt dat franchiseovereenkomsten en distributieovereenkomsten in beginsel buiten het toepassingsbereik van het WKV vallen. Toch is er rechtspraak, onder andere van het Hooggerechtshof van het kanton Luzern (Zwitserland), waaruit volgt dat een enkele (ver)koop krachtens een franchiseovereenkomst en/of distributieovereenkomst alsnog onder de reikwijdte van het WKV kan vallen. Dat betekent dus dat op het onderdeel uit de franchiseovereenkomst dat ziet op de (ver)koop van roerende zaken, het WKV van toepassing zou kunnen zijn, terwijl op het overige deel uit de franchiseovereenkomst het Nederlands recht (zoals de Wet Franchise) van toepassing is.

WKV uitsluiten?

Ben je een franchisegever of -nemer die wel eens internationale overeenkomsten aangaat voor de (ver)koop van roerende zaken en wil je niet te maken krijgen met verdragenrecht zoals het WKV? Sluit dan voor de zekerheid de toepasselijkheid van het WKV uit en bepaal dat (bijvoorbeeld) uitsluitend Nederlands recht van toepassing is. Voor een franchisegever die ook roerende zaken verkoopt aan internationale franchisenemers, zou het WKV in bepaalde situaties echter wel eens gunstiger kunnen zijn dan het Nederlands recht. In dat geval is het verstandig een weloverwogen beslissing te maken over het wel of niet uitsluiten van het WKV.