Hoe verpand ik een vordering – Wat is een pandrecht?

Een pandrecht is na het eigendomsrecht het sterkste recht dat ons rechtsstelsel kent. Degene die een pandrecht geeft, wordt de pandgever genoemd. Degene die het pandrecht krijgt, heet de pandhouder. Een pandrecht kan gevestigd worden op alle roerende zaken en vorderingen (inclusief aandelen) van de pandgever. In dit blog beperk ik me verder tot een pandrecht op vorderingen op derden (debiteuren).

Stil pandrecht en openbaar pandrecht

Een pandrecht op vorderingen kan stil of openbaar gevestigd worden. Als het een stil pandrecht betreft, wordt er geen mededeling van de verpanding gedaan aan de debiteuren. Als het pandrecht openbaar is, ontvangen de debiteuren wel mededeling van de verpanding. Een stil pandrecht kan worden omgezet in een openbaar pandrecht. Dat gebeurt door mededeling te doen aan de debiteur van het pandrecht. Hiertoe is de pandhouder in elk geval bevoegd als de pandgever zijn afspraken niet nakomt of aanleiding bestaat om daarvoor te vrezen.

Betaling aan pandhouder

Het gevolg van de omzetting van een stil pandrecht in een openbaar pandrecht is dat de debiteuren vanaf dat moment alleen nog bevrijdend kunnen betalen aan de pandhouder. Als het pandrecht van het begin af aan openbaar is, moeten de debiteuren sowieso betalen aan de pandhouder. Als de debiteuren ondanks de mededeling van het pandrecht aan de pandgever betalen, kan de pandhouder hen dwingen nogmaals aan hem te betalen. De betalingen die de pandhouder ontvangt van de debiteuren mag hij verrekenen met zijn vordering op de pandgever.

Faillissement is niet van invloed

Als de pandgever failliet gaat, wordt het pandrecht daardoor niet geraakt. De pandhouder mag nog steeds de verpande vorderingen incasseren. Als sprake is van een stil pandrecht, mag de pandhouder ook nog steeds zijn pandrecht omzetten in een openbaar pandrecht door mededeling te doen aan de debiteuren. Het geld dat de pandhouder rechtstreeks van de debiteuren incasseert, hoeft hij niet af te staan aan de curator. De pandhouder kan zich blijven gedragen alsof er geen faillissement is.

Hoe verpand ik een vordering?

Een pandrecht is dus een sterk recht. Hoe vestig je een pandrecht op een vordering? Voor een openbaar pandrecht vereist de wet een onderhandse akte (schriftelijk document) en mededeling aan de debiteuren. Voor een stil pandrecht hoeft geen mededeling aan de debiteuren te worden gedaan, maar moet de onderhandse akte wel worden geregistreerd bij de Belastingdienst. Beide pandrechten kunnen ook worden gevestigd via een notariële akte. In de akte moet de pandgever verklaren dat hij bevoegd is tot de verpanding en dat er geen beperkte rechten rusten op de vorderingen of welke beperkte rechten dat zijn.