Laadpalensloop

Artikel & presentatie Laadpalensloop 

21 november 2024, door Dirk van den Berg

Vorige maand verscheen er in De Telegraaf een artikel met de kop “Laadpalen langs snelwegen verdwijnen bij bosjes”. Dat bericht verbaasde mij en ik besloot op onderzoek uit te gaan.

De strijd tussen Fastned en de oliemaatschappijen (met in hun kielzog de vereniging van private vergunninghouders) over de laadpalen bij tankstations zal niet onbekend voorkomen. Toen de Staat ruim vijftien jaar geleden de infrastructuur voor elektrisch rijden wilde (laten) uitrollen, gaven de oliemaatschappijen niet thuis. Dat heeft geleid tot de verloting van 245 vergunningen voor laadstations, zogenaamde “zelfstandige voorzieningen” op de verzorgingsplaatsen in 2012. Fastned sleepte bij deze verloting 201 vergunningen in de wacht. De business kwam langzaam op gang omdat er nog maar weinig elektrisch werd gereden. In 2020/2021 kwam er meer vraag naar elektriciteit langs de rijkswegen. De oliemaatschappijen werden toen wakker en plaatsten zelf laadpalen. Ze kregen daarvoor vergunningen als “aanvullende voorziening” op grond van de Wbr (Wet beheer rijkswaterstaatswerken).

Fastned maakte standaard bezwaar tegen de vergunningen voor deze laadpalen, onder andere op grond van de verkeersveiligheid: elektrische rijders zouden zowel naar links als naar rechts worden verwezen voor de laadpalen en zouden daardoor gevaarlijke manoeuvres kunnen maken. Ik neem als voorbeeld een in maart 2021 aan Total verleende vergunning voor vier laadpalen op de verzorgingsplaats Vliedberg bij Goes. De minister van Infrastructuur en Waterstaat verklaarde de bezwaren in oktober 2021 ongegrond. Fastned ging in beroep bij de rechtbank Amsterdam. Dat beroep is in december 2023 (!) behandeld. De rechtbank heeft op 19 maart 2024 uitsprak gedaan, en deze is op 30 september jl. gepubliceerd op rechtspraak.nl (ECLI:NL:RBAMS:2024:1734). De rechtbank oordeelde dat het “zeer onwaarschijnlijk” is dat het toestaan van energielaadpunten bij het benzinestation van Total tot verkeersonveilige situaties leidt en wees het beroep af, evenals in zes andere zaken.

Op 24 mei van dit jaar oordeelde diezelfde rechtbank Amsterdam echter anders in een achttal beroepen over vergunningen waarin de minister het besluit op het bezwaar van Fastned heeft genomen na 23 december 2022. Ook die bezwaren wees de minister af. De relevantie van deze datum: op 23 december 2023 maakte de minister, als aanvulling op de in 2004 vastgestelde Kennisgeving Voorzieningen op verzorgingsplaatsen langs rijkswegen een Tijdelijke beleidsregel bekend. De regeling werd een dag later van kracht. In de Tijdelijke beleidsregel is bepaald dat een vergunning voor een aanvullende laadvoorziening slechts wordt verleend voor de periode tot aan de einddatum van de vergunning voor een basislaadvoorziening op dezelfde verzorgingsplaats of – als zo’n laadvoorziening er niet is – tot aan de einddatum van de huurovereenkomst van het ter plaatse aanwezige tankstation. Bovendien bepaalt de regeling dat geen vergunning wordt verleend als de hiervoor vermelde regel zou leiden tot een vergunning voor minder dan vijf jaar. De gedachte hierachter is dat de Staat de vergunningen voor laadvoorzieningen – die in 2012 nog werden verloot – vanaf 2027 wil gaan veilen. En er wordt uiteraard een hogere opbrengst verwacht als er op dezelfde verzorgingsplaats al laadpalen bij het tankstation aanwezig zijn.

De rechtbank oordeelde in deze zaken (ECLI:NL:RBAMS:2024:3549) dat de minister de Tijdelijke regeling had moeten toepassen en vernietigde de vergunningen. De rechtbank heeft de minister daarbij opgedragen om binnen zes weken nieuwe besluiten te nemen met inachtneming van de Tijdelijke beleidsregel. Die besluiten zal de minister intussen hebben genomen, en laadpalen waarover in de bezwaarfase is beslist na 23 december 2022 en die waren geplaatst voordat de vergunningen onherroepelijk waren, zullen moeten worden verwijderd. Het wachten is nu op de Wet op de verzorgingsplaatsen, waarin de vergunningen voor laadvoorzieningen definitief worden geregeld.

Als u hier meer informatie over wilt, kunt u contact opnemen met Dirk van den Berg.