Turboliquidatie en fraudebestrijding

Stel, u hebt goederen verkocht of diensten geleverd, maar uw afnemer heeft de afgesproken prijs nog niet (volledig) betaald. U probeert contact te leggen met uw afnemer, maar de vennootschap waarmee u hebt gecontracteerd blijkt ontbonden. Een strop voor uw bedrijf. Wat blijkt nu, uw afnemer heeft gebruik gemaakt van de wettelijke mogelijkheid van turboliquidatie.

Wat is turboliquidatie?

Turboliquidatie is een snelle en eenvoudige manier om een vennootschap te ontbinden. De algemene vergadering van aandeelhouders neemt het besluit tot ontbinding. Door dat enkele besluit houdt de vennootschap op te bestaan. Het ontbindingsbesluit dient te worden ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Meer hierover op kvk.nl: “Ontbinden vennootschap, maatschap of rechtspersoon“.

Turboliquidatie is niet altijd toegestaan. Volgens de wet is turboliquidatie alleen mogelijk wanneer er geen baten voor de vennootschap zijn. Is dat wel zo, dan dient het vermogen van de vennootschap eerst te worden vereffend, alvorens de vennootschap kan worden ontbonden. Uit de rechtspraak volgt dat turboliquidatie ook niet is toegestaan als er ‘bekende’ schulden zijn (lees het blog van mijn collega Derk van Geel: “Mag je een BV ontbinden als er schulden zijn?“). In dat geval moet de vereffenaar het faillissement van de vennootschap aangeven. Curatoren hebben zich hier in het verleden tegen verzet. Het gaat immers per definitie om lege boedels, die geen enkele dekkingen bieden voor de faillissementskosten.

Misbruik van turboliquidatie

Turboliquidatie wordt ook toegepast om een faillissement te voorkomen en zodoende wanbeleid van het bestuur te verdoezelen. Ook het verdwijnen van vermogensbestanddelen blijft dan buiten het zicht van een curator. Het onderzoek van curator kan leiden tot vordering uit bestuurdersaansprakelijkheid en het terughalen van vermogensbestanddelen naar de boedel. Meer over bestuurdersaansprakelijkheid in het blog “Bestuurdersaansprakelijkheid en persoonlijk ernstig verwijt“. Dat zou betekenen dat er wel degelijk baten zijn die onder de schuldeisers kunnen worden verdeeld.

Turboliquidatie in het gedrang

Door invoering van de Wet versterking positie curator krijgt de curator straks een wettelijke taak bij fraudesignalering. Curatoren die in faillissementen mogelijke onregelmatigheden vaststellen, moeten die verplicht melden bij de rechter-commissaris. Vervolgen kan er een melding van faillissementsfraude worden gedaan of zelfs strafrechtelijke aangifte. Door deze wettelijke taak komt de toepassing van turboliquidatie in het gedrang, in die gevallen waarin sprake is van schulden. Mijns inziens, zal in die gevallen altijd faillissement moeten volgen.

Wat kunt u als schuldeiser doen?

Wat gebeurt er als er wordt ontbonden en de vennootschap wordt uitgeschreven uit het Handelsregister terwijl er weliswaar geen baten zijn, maar nog wel schulden? In dat geval is de vereffenaar (doorgaans het bestuur) aansprakelijk voor de schade die schuldeisers lijden, doordat door de vereffenaar ten onrechte niet het faillissement is aangevraagd. Maar wat is die schade? Als er geen vermogen is, dan zou een faillissement ook niet tot een uitdeling leiden. Het lijkt in eerste instantie dus zinloos om tegen de ontbinding op te komen.

Toch hoeft u in dat geval niet zonder meer genoegen te nemen met de turboliquidatie van uw schuldenaar. Wat u kunt doen? Als u van mening bent, dat er wel degelijk baten in de vennootschap aanwezig zijn, bijvoorbeeld omdat u vermoedt dat het bestuur haar taak onbehoorlijk heeft vervuld,  heeft het zin om alsnog het faillissement van de vennootschap aan te vragen. Ook na turboliquidatie is dit mogelijk. De faillissementsrechter toetst of summierlijk (dat wil zeggen na een kort onderzoek) blijkt dat er enig vermogen is. Een mogelijke vordering uit hoofde van bestuurdersaansprakelijkheid kan voldoende zijn. Er gloort dan weer wat hoop dat uw onbetaalde rekening alsnog (gedeeltelijk) wordt voldaan.